McKenzie Concept Heiloo

Deze methode voor de behandeling van a-specifieke rug- en nekklachten is in de jaren vijftig van de vorige eeuw ontwikkeld door Robin McKenzie, een fysiotherapeut uit Nieuw Zeeland. Ontevreden over de behandelmogelijkheden voor rug- en nekpijn, heeft hij door de jaren heen een unieke behandel methode ontwikkeld.

Het blijkt dat voor 80% van de a-specifieke rug- en nekklachten geen duidelijke oorzaak aan te geven is. Het McKenzie concept gaat daarom niet uit van het zoeken naar de oorzaak, maar is meer geïnteresseerd in het klachtenbeeld van de patiënt. Er wordt daarom gekeken hoe houding en beweging de klachten beïnvloeden en aan de hand daarvan wordt een behandelplan opgesteld.

Patroonherkenning
In de anamnese (het vraaggesprek), is het McKenzie-concept gericht op patroonherkenning. Er wordt uitgegaan van drie syndromen ontwikkelt door McKenzie, waarvan de kenmerken goed beschreven zijn. Een syndroom is een geheel van klachten en verschijnselen. De anamnese is dus gericht op het herkennen van patronen, m.a.w. wat past wel en wat past niet in de kenmerken van de syndromen.

Repeated Movements, centralisatiefenomeen

In het bewegingsonderzoek wordt met herhaalde bewegingen gekeken wat de mechanische invloed is op de bestaande verschijnselen. Er wordt gekeken welke bewegingen of houdingen de symptomen verergeren/ provoceren en wat voor bewegingen of houdingen de bestaande klachten juist verminderen/reduceren. Juist de herhaling van de beweging, of lang aanhouden van een positie geeft informatie over het beeld van een patroon. We zijn dus gericht op zoek naar belastende en ontlastende factoren.

Onder invloed van langdurig aangehouden houding en of herhaalde bewegingen kan de pijn in het been zich naar boven richting de rug (=proximaal) verplaatsen of naar beneden richting de voet of arm verplaatsen ( =distaal). De vermindering van de klacht met verplaatsing van de pijn naar boven richting het centrum van de rug wordt het centralisatiefenomeen genoemd. De aanwezigheid en het gedrag van de pijn en de symptomen staan dus bij het onderzoek centraal en bepalen welk syndroom aanwezig is.

De drie syndromen:

1. Houdingssyndroom
2. Dysfunctiesyndroom
3. Derangement syndroom

Houdingssyndroom of ook wel “Posturaal” syndroom genoemd.

Patiënten met dit syndroom zijn gewoonlijk jong. Vaak onder de dertig en hebben een zittend beroep met onvoldoende algemene beweging.

Kenmerken:

• De pijn is meestal lokaal, vlak langs de wervelkolom.
• De pijn wordt veroorzaakt door mechanische vervorming van gezond weefsel, indien de wervelkolom eindstandig en langdurig statisch wordt belast. Bijvoorbeeld bij slecht in elkaar gezakt zitten of staan.
• Geen pijn tijdens herhaald bewegen.
• Geen bewegingsbeperking.

Therapie:

• Vermijden van langdurige belasting in dezelfde houding.
• Houdingsadvies geeft meestal snel verbetering.
• Een ergonomische beoordeling van de werkplek kan zeer nuttig zijn.

Dysfunctiesyndroom

Deze patiënten zijn over het algemeen ouder dan dertig jaar, behalve als een trauma de oorzaak van het probleem is. Deze mensen hebben een slechte gewoontehouding, vaak al in de jeugd en hebben weinig algemene beweging. Hierdoor ontstaat geleidelijk verkorting van bepaalde structuren. De tweede oorzaak kan verkorting zijn door litteken weefsel, dat is gekomen na bijvoorbeeld een trauma.

Kenmerken:

De pijn is meestal lokaal, vlak langs de wervelkolom.

• De pijn wordt veroorzaakt door mechanische vervorming van verkort weefsel, dat haar

elasticiteit en volledige bewegingsmogelijkheid verloren heeft.

• Altijd op het einde van de bewegingsuitslag rekpijn, nooit gedurende de beweging
• Bijna nooit uitstralende pijn

Therapie:

• Intensieve rekoefeningen voor de verkorte en pijnlijke structuren gedurende 6-8 weken.
• Het herstel bij dit syndroom is niet snel, omdat de pijnlijke verkorting van structuren zich in

meerdere weken, maanden of soms jaren gevormd heeft.

Derangement-Syndroom

Patiënten met dit syndroom zijn meestal tussen de twintig en vijfenvijftig jaar. Over het algemeen een slechte zithouding.

We gaan bij dit syndroom er vanuit, dat door kleine scheurtjes of fissurtjes in de tussenwervelschijf wat materiaal verplaatst is.  Wat de pijn geeft. Dit is dan ontstaan onder invloed van houding en beweging. Dit kan gelukkig hertellen. Er is een verstoring van het anatomische evenwicht.

Kenmerken:

• Acute pijn, binnen een paar uur tot ongeveer twee dagen. Geen duidelijke oorzaak
• De pijn zit lokaal langs de wervelkolom en kan uitstralen naar een been of arm in de vorm van pijn, doofheid of prikkelingen.
• Vaak constante pijn. Stekend van karakter.
• De klachten kunnen ontstaan, verergeren of verminderen, of verdwijnen als gevolg van het uitvoeren van bepaalde bewegingen of aannemen van bepaalde posities.
• Bij dit syndroom hoort het centralisatie fenomeen
• Vaak forse bewegingsbeperking waarbij stand verandering kan optreden (dwangstand)

Therapie:

• Oefeningen c.q. houdingen die de pijn centraliseert en dan laat verdwijnen.
• De pijn kan snel verbeteren door herhaald bewegen in meestal tegenovergestelde richting.
• Vermijden van die houdingen die tot pijntoename of verplaatsing van pijn richting been of arm leiden.

McKenzie therapie

McKenzie geeft de patiënt zijn eigen verantwoordelijkheid en stimuleert hem ook bij een eventueel recidief (terugkeer van de klachten) eerst zelf aan de slag te gaan. Dit leidt tot een vermindering van recidieven.

Veel voorkomende oorzaken van lage rugpijn zijn, slecht zitten en veelvuldig buigen in het dagelijks leven waardoor er een verlies in het strekken optreed. Daardoor is de therapie vaak gericht op het strekken van de rug.

De beweging die de klachten verminderd, is de voorkeursbeweging, veelal dus in de richting van de strekking van de rug (hol maken).

Houdingen en activiteiten met een ronde rug m.n. zitten moeten vermeden worden omdat dan vaak de klachten weer toenemen.

Eerste hulp oefeningen bij acute lage rugpijn die erger wordt bij zitten en buigen:

1. Op de buik liggen en als het lukt op de ellebogen steunen
2. Opdrukoefeningen met volledige ontspanning van de rug en bil spieren.

Eerste hulp oefeningen bij acute nekpijn:

1. Houd het hoofd rechtop, strek je nek uit, het kruintje richting het plafond, blijf recht uit kijken
2. Vermijd snelle hoofdbewegingen voornamelijk het draaien
3. Voorkom vooroverbuiging van hoofd en nek, door met de rug ook recht op te blijven. Goed recht op zitten.

Als tijdens het oefenen de pijn blijft toenemen of als er pijn ontstaat in het onderbeen en/of onderarm stop dan met oefenen en maak een afspraak bij Fysio Heiloo.

Ook als er (ondanks het oefenen) geen verbetering van uw klachten optreedt, is het verstandig om door een professional op het houdings- en bewegingsapparaat naar uw klachten te laten kijken.

Bij ons in de praktijk is Sandra Jonckbloedt een gediplomeerde en geregistreerde McKenzie therapeut. Sandra heeft jarenlange ervaring met het McKenzie-concept en heeft diverse vervolgstudies op dit gebied gevolgd.  

Relevante websites: www.McKenzie.nl