Sportrevalidatie
Sportfysiotherapie algemeen
Waar de algemeen fysiotherapeut zijn patiënten behandelt om weer de dagelijkse activiteiten te kunnen verrichten, gaat de sportfysiotherapeut een stap verder. De sportfysiotherapeut krijgt doorgaans te maken met cliënten die bijvoorbeeld niet alleen weer aan het werk willen, maar kan ook bedoeld zijn om juist die structuren of onderdelen te trainen die nog wel goed belastbaar zijn, waardoor de belastbaarheid van het lichaam zal toenemen.
De sportfysiotherapeut werkt bij Fysio Heiloo in een speciaal ingerichte oefenzaal, waarbij zowel aandacht gegeven kan worden aan functionele revalidatie als aan revalidatie op oefentoestellen.
De sportfysiotherapeut speelt een belangrijke rol op het gebied van preventie, voorlichting en advies voor iedereen die sport als hobby of beroep heeft. De behandeling wordt door de meeste verzekeraars vergoed volgens de dekking van de algemeen fysiotherapeut.
Sportrevalidatie
Letterlijk betekent revalidatie “het weer valide maken, weer in staat maken werk te verrichten, een functie te vervullen”.
De bedoeling van revalideren is dus om mensen die op dat moment een probleem hebben, opnieuw valide cq. belastbaar te maken. Dit kan bijvoorbeeld na een ongeval zijn, waarbij de fysiotherapeut de cliënt dusdanig begeleidt dat deze weer kan werken. Dit kan echter ook na een blessure zijn, waar de sporter voldoende begeleid wordt om weer te kunnen sporten. Het kan ook inhouden dat je met een topsporter werkt teneinde hem op topsportniveau te krijgen. Dit alles zijn zaken die passen bij het woord “revalidatie”.
De sportfysiotherapeut heeft extra kennis van (sport)blessures, fases van herstel en therapieën, waardoor een goede opbouw van de therapie gegarandeerd is. Daarnaast werkt hij veel en intensief samen met andere disciplines in de zorg, zoals sportartsen, orthopeden en chirurgen.
Waarom revalidatietraining?
Omdat het belangrijk is om na een blessure het evenwicht tussen belasting en belastbaarheid te herstellen. Dit doet de sportfysiotherapeut door de revalidatie progressief op te bouwen. Wanneer we niet voldoende progressief opbouwen, riskeren we een recidief (= terugkeer van de klachten). Dit is dus ook een doel van de revalidatietraining, namelijk recidief vermijden. Een ander belangrijk doel is het compensatoir motorisch gedrag (anders bewegen na een kwetsuur of operatie) dat zou kunnen ontstaan, te herkennen en te corrigeren.
Hoe gaat de revalidatietrainer te werk?
Hij zal na het vraaggesprek en een grondige analyse van de klachten komen tot het opstellen van een trainingsprogramma, waarbij in eerste instantie de vijf grondmotorische eigenschappen getraind gaan worden.
De grondmotorische eigenschappen Kracht, Uithoudingsvermogen, Lenigheid, Snelheid en Coördinatie zijn de basis voor een juiste revalidatie.
Kracht
Beter gezegd: spierkracht. Spierkracht hebben we nodig om te kunnen bewegen en om een goede houding te kunnen handhaven. In de sport heb je spierkracht bijvoorbeeld nodig om een bal hard weg te kunnen schieten, hoog te kunnen springen of een speer ver weg te kunnen gooien. Voor veel sporters is kracht een belangrijke eigenschap om te trainen. Manuele tests worden nog altijd het meest gebruikt om kracht in een getal uit te drukken, met een gradering van 0 tot 5, waarbij graad 5 normale kracht weergeeft.
Uithoudingsvermogen
Het uithoudingsvermogen is het vermogen om weerstand te bieden tegen lichamelijke en geestelijke vermoeidheid. Door een goed uithoudingsvermogen kunnen we een betere prestatie leveren bijvoorbeeld langer hardlopen. Een ander belangrijk facet bij een goed uithoudingsvermogen is het feit, dat het herstel na een belasting beter en sneller verloopt.
Het uithoudingsvermogen is onder te verdelen in 2 componenten, namelijk het cardiovasculaire systeem (hart en long) en het uithoudingsvermogen van de spier.
Lenigheid
Lenig zijn betekent dat uw lichaam de maximaal mogelijke bewegingen kan benutten. Aan die bewegingen zijn dikwijls grenzen gesteld, bijvoorbeeld door de vorm van een gewricht .Om een beweging te kunnen maken, moet de bewegingsuitslag groot genoeg zijn. Je kunt bedenken dat lenigheid bij turnen en ballet belangrijk is. Ook gewichtheffers hebben lenigheid nodig om diep door de knieën te zakken om een zwaar gewicht op te tillen. Daarnaast is lenigheid belangrijk om blessures te voorkomen. Te korte spieren zijn in het algemeen verantwoordelijk voor een gebrek aan lenigheid. Mensen die uitsluitend krachttraining doen, hebben vaak te korte spieren. De spieren zijn dan wel heel sterk, maar ze blijven stijf en in een gespannen toestand. Naast krachttraining moeten we spieren dus altijd rekken met rekoefeningen
Snelheid
Snelheid is een complex begrip in de sport. Snelheid is het vermogen van het neuromusculaire systeem om motorische acties (cyclisch) of een afzonderlijke motorische actie (a-cyclisch) in een minimale tijd te volbrengen. Snelheid is in veel sporten belangrijk, maar regelmatig lastig te verbeteren, aangezien snelheid met name op basis van genetische aanleg is bepaald. Het makkelijkste voorbeeld dat we kunnen bedenken is voor een sprinter. Maar ook een judoka heeft snelheid nodig, denk hierbij aan een judo worp die snel moet worden ingezet.
Coördinatie
Coördinatie wordt door vele trainers gezien als de belangrijkste eigenschap. Samen met techniek is coördinatie de meest doorslaggevende prestatiebepalende factor binnen de sport. Zonder coördinatie kan je bijvoorbeeld niet goed rennen, of kan je nooit goed een bal slaan. Coördinatie is de afstemming van zenuwen op spieren, maar ook de motorische activiteit in en tussen de spieren zelf speelt een rol. We noemen dit intra- en intermusculaire aansturing.
Intramusculaire aansturing is de afstemming van spiervezels in één spiergroep. Je spant nooit al je spiervezels tegelijk aan. Door te trainen kan je de organisatie van het aanspannen van deze vezels verbeteren.
Intermusculaire aansturing is de afstemming van verschillende spiergroepen in een bepaalde beweegketen. In het bovenbeen moet de afstemming tussen de m. quadriceps en de hamstrings zo optimaal mogelijk zijn om bijvoorbeeld ‘goed te landen’ na een sprong.
Oefenzaal Fysio Heiloo
In de regel zal de revalidatie bestaan uit een combinatie van een gedegen opbouw met oefentoestellen en een goede functionele training. De sportfysiotherapeut van Fysio Heiloo heeft de beschikking over oefentoestellen van Monitored Rehab Systems en deze voldoen aan alle kwaliteitseisen.
Zo kan de sportfysiotherapeut bij Fysio Heiloo o.a. gebruik maken van:
- De Back Extension voor het trainen van uw romp- en rug-musculatuur (= rugspieren)
- De Funtional Squat en Leg Press voor het trainen van uw rug- en beenmusculatuur.
- De Cable Column voor het trainen van uw nek-, romp- en armmusculatuur.
- Twee hometrainers, twee loopbanden en een cross-trainer voor het trainen van uw uithoudingsvermogen.
Niet alleen de kracht van spieren speelt een belangrijke rol bij de revalidatie, maar zeker ook de coördinatie cq. de stabiliteit rondom gewrichten. Om deze twee aspecten binnen de revalidatie te kunnen integreren heeft Fysio Heiloo gekozen voor een systeem, waarbij met behulp van software programma’s het reactievermogen van spieren en gewrichten getraind kan worden !!
Naast bovengenoemde revalidatie-mogelijkheden zijn er ook regelmatig testmomenten nodig om te kijken hoe ver de sporter in zijn revalidatie is. Aan de hand van de uitslagen kan uw revalidatieprogramma aangepast worden.
Wanneer is de revalidatie afgerond?
We trainen om een bepaalde functie of prestatie te verbeteren. Als de vijf grondmotorische eigenschappen op het juiste niveau zijn, dient de revalidatie verder uitgebouwd te worden naar het sportveld. Op dat moment wordt de functionele training steeds belangrijker. Met trainingsschema’s voorkomt Fysio Heiloo dat U te snel met uw (wedstrijd) sport begint !! Als blijkt dat uw belastbaarheid voldoende is om weer aan sport deel te nemen, dan is de revalidatie afgerond.
International Academy for Sportscience
Bij Fysio Heiloo wordt gewerkt naar de visie en de inzichten van het IAS. De heer B.A.M. van Wingerden is de grondlegger van deze tweejarige opleiding, welke niet alleen in Nederland onderwezen wordt maar o.a. ook in Zwitserland, Duitsland en Amerika.
Bart Moleman is geregistreerd IAS-therapeut.
